Gdzie w Polsce znajdują się największe złoża węgla kamiennego?

Gdzie w Polsce znajdują się największe złoża węgla kamiennego? Wydobywanie węgla kamiennego w Polsce ma bardzo bogate tradycje. Zakłada się, że pierwsze kopalnie w naszym kraju rozpoczęły działalność na przełomie siedemnastego i osiemnastego wieku. Mieliśmy jednak wówczas do czynienia z prymitywną i nieefektywną formą o charakterze odkrywkowym. Kopalnie działające w obecnej formie, rozpoczęły swoją działalność około 1900 roku, a w przypadku wielu szybów, wydobycie trwa do dnia dzisiejszego. 

Największy rozwój kopalni w naszym kraju miał miejsce w czasach Polskiej Republiki Ludowej. Wówczas węgiel stanowi trzon naszej gospodarki, a jego wydobycie było rekordowo wysokie. W dzisiejszych czasach znaczenie węgla kamiennego znacznie spadło, w związku z czym wiele kopalni zostało zamkniętych. W 2020 roku wydobycie węgla w naszym kraju wyniosło około 61 500 tysięcy ton. Jest to dwa razy mniej niż jeszcze kilka lat temu, choć Polska jest największym producentem węgla kamiennego w Unii Europejskiej.

Rodzaje kopalni węgla

Węgiel kamienny wydobywa się na dwa sposoby. Najbardziej popularna jest metoda głębinowa, czyli wykorzystanie do tego celu korytarzy drążonych pod ziemią. Na świecie wykorzystuje się również metodę odkrywkową. W naszym kraju metodą tą wydobywa się między innymi węgiel brunatny. Chodzi tutaj o bardzo dużą kopalnię odkrywkową znajdującą się w okolicach Bełchatowa. Niestety minusem tego typu metody jest wysoka szkodliwość dla środowiska. Wokół takiej kopalni tworzone są wysokie hałdy, a sam wykop zaburza znacznie gospodarkę wodną, powodując między innymi wysychanie pobliskich rzek i jezior. W Polsce do wydobycia węgla kamiennego wykorzystywane są kopalnie głębinowe. Plusem tego rozwiązania jest możliwość drążenia szybów nawet w wysoce zurbanizowanym terenie. Pracując pod ziemią nie jesteśmy bowiem ograniczeni powierzchnią na której działamy. W związku z tym, kopalnie węgla kamiennego w naszym kraju potrafią zajmować bardzo duże powierzchnie, które z poziomu na których na co dzień funkcjonujemy, są niewidoczne. Wydobycie węgla w kopalniach głębinowych nie powoduje również powstawania dużych szkód górniczych. Jedynym zagrożeniem są tąpnięcia, czyli miejscowe trzęsienia ziemi, które mogą prowadzić do uszkodzenia budynków znajdujących się nad kopalnią. Przewagą kopalni głębinowych jest również możliwość drążenia tuneli bardzo głęboko pod ziemią. Dzięki temu głęboko położone złoża nie stanowią problemu.

Jak wygląda wydobycie w kopalni głębinowej?

Gdzie w Polsce znajdują się największe złoża węgla kamiennego?

W pierwszej kolejności konieczne jest wykonanie szybu. Ma on bardzo ważne zadanie, ponieważ to nim możliwe jest zejście górników pod ziemię oraz transportu urobku. Do pracy w kopalni potrzebne jest również świeże powietrze, które wtłaczane jest do korytarzy również przy użyciu szybu wentylacyjnego. Kolejnym ważnym elementem jest wykonane korytarzy i dojście nimi do złoża węgla kamiennego. Po drodze należy wstawiać odpowiednie wzmocnienia w taki sposób, aby korytarze nie uległy zawaleniu. Praca na przodku jest najtrudniejsza. W dzisiejszych czasach istnieje jednak możliwość wykorzystania nowoczesnych technologii, które znacznie przyspieszają pracę. Mechanizacja górnictwa pozwoliła również na znacznie bezpieczniejszą pracę. Warto wspomnieć bowiem, że warunki pracy pod ziemią nie należą do bezpiecznych, ponieważ cały czas istnieje ryzyko napotkania złóż metanu i eksplozji. Znajdując się blisko kilometr pod ziemią, jest to śmiertelnie niebezpieczne i zagraża nie tylko zdrowiu, ale również życiu górników. Użycie nowoczesnych maszyn sprawiło, że praca jest mniej ryzykowna, a wydobycie blisko dwa razy bardziej efektywne niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu.

Gdzie położone są złoża węgla kamiennego w Polsce?

Złoża węgla kamiennego w Polsce położone są głównie w południowej części kraju. Do największych możemy zaliczyć złoża w województwie małopolskim (Libiąż, Brzeszcze i Tenczynek), województwie śląskim (Górnośląski Okręg Przemysłowy, Rybnicki Okręg Węglowy i Zagłębie Dąbrowskie) oraz w województwie lubelskim (Bogdanka). Są to złoża eksploatowane w naszym kraju już od kilkudziesięciu lat, więc z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że niedługo się wyczerpią. Co bardzo ciekawe, złoża węgla znajdują się w naszym kraju również w innych miejscach, jednak ich bardzo głębokie położenie na dzień dzisiejszy uniemożliwia wydobycie. Byłoby ono z jednej strony niemożliwe ze względu na bardzo wysokie ciśnienie, a z drugiej wysoce nieekonomiczne. Oczywiście eksperci twierdzą, że rozwój maszyn oraz robotyzacja górnictwa doprowadzą do możliwości stworzenia w tych rejonach kopalni. Pytanie jednak, czy zanim to nastąpi, węgiel kamienny będzie nadal wykorzystywany. Ze względu na bardzo dużą emisję dwutlenku węgla do atmosfery podczas jego spalania, Unia Europejska dąży do znacznego ograniczenia udziału węgla w codziennym życiu. Zamiast tego wspierane są metody pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, takich tak wiatr, promienie słoneczny czy spadającą wodę. Złoża węgla kamiennego położone w południowej części Polski, mogą być więc ostatnimi eksploatowanymi w naszym kraju.